Quy ước cấp độ bền sáng trong màu sắc (hay còn gọi là bền sáng hay sự ổn định màu sắc dưới tác động của ánh sáng) là chỉ số đo lường khả năng giữ màu sắc của vật liệu khi chịu tác động của ánh sáng (nhất là ánh sáng mặt trời hoặc ánh sáng nhân tạo). Chỉ số này rất quan trọng trong các ngành công nghiệp như dệt may, in ấn, sơn, và bao bì để đảm bảo màu sắc không bị phai mờ hay thay đổi dưới tác động của ánh sáng.
Các cấp độ bền sáng thường dùng:
Bền sáng được đánh giá qua các cấp độ từ 1 đến 8, với 1 là kém nhất và 8 là cao nhất:
Cấp độ 1: Màu sắc rất dễ bị phai mờ, gần như không chịu được ánh sáng trong thời gian ngắn.
Cấp độ 2: Màu sắc dễ bị phai dưới ánh sáng, chỉ có thể chịu ánh sáng trong thời gian ngắn.
Cấp độ 3: Màu sắc phai nhẹ sau khi tiếp xúc với ánh sáng trong thời gian ngắn.
Cấp độ 4: Màu sắc phai một ít, nhưng vẫn giữ được vẻ ngoài khá tốt sau khi tiếp xúc với ánh sáng trong thời gian dài.
Cấp độ 5: Màu sắc giữ được khá lâu dưới tác động của ánh sáng, chỉ phai một chút.
Cấp độ 6: Màu sắc giữ ổn định tốt, ít phai dù tiếp xúc với ánh sáng trong thời gian dài.
Cấp độ 7: Màu sắc rất bền dưới ánh sáng, hầu như không bị phai mờ.
Cấp độ 8: Màu sắc cực kỳ bền, gần như không thay đổi dù tiếp xúc lâu dài với ánh sáng.
Thí nghiệm bền sáng:
Để xác định bền sáng của vật liệu, người ta sẽ đưa mẫu vật liệu vào một buồng thử nghiệm có ánh sáng nhân tạo mô phỏng ánh sáng mặt trời. Sau một khoảng thời gian nhất định, màu sắc của vật liệu sẽ được so sánh với bảng màu chuẩn để xác định cấp độ bền sáng.
Áp dụng:
Dệt may: Các sản phẩm như vải, quần áo cần có độ bền sáng cao để không bị phai màu khi giặt hoặc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
Sơn và mực in: Các sản phẩm sơn, mực in cần có bền sáng để không bị phai khi tiếp xúc với ánh sáng trong thời gian dài.
Bao bì: Bao bì sản phẩm, đặc biệt là bao bì thực phẩm hoặc mỹ phẩm, cũng cần có bền sáng để màu sắc không bị phai trong quá trình bảo quản và vận chuyển.
Quy chuẩn quốc tế:
Quy chuẩn bền sáng được các tổ chức quốc tế như ISO (International Organization for Standardization) và AATCC (American Association of Textile Chemists and Colorists) thiết lập. Các tiêu chuẩn này sẽ mô tả các phương pháp thử nghiệm và cấp độ bền sáng cho các loại vật liệu khác nhau.
Kết luận:
Như vậy, độ bền sáng không chỉ là một chỉ số kỹ thuật mà còn đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng, tính thẩm mỹ và khả năng sử dụng lâu dài của sản phẩm trong các ngành công nghiệp như dệt may, in ấn, sơn và bao bì. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng các quy chuẩn về độ bền sáng không chỉ giúp giảm thiểu tình trạng phai màu do tác động của ánh sáng mà còn góp phần nâng cao giá trị, tăng độ tin cậy và khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường quốc tế.
